Jak ciało może być naszym sprzymierzeńcem w sytuacji stresowej

Czy zdajesz sobie sprawę, że to w jaki sposób ułożysz swoje ciało przez minutę może znacząco wpłynąć na obniżenie hormonów stresu w twoim ciele? 

Kto nie odczuwał skutków stresu w ciele? Chyba nie ma takiej osoby, która przed ważnym egzaminem, odpowiedzią, wystąpienie przed innymi nie czułaby ścisku w żołądku lub trzęsących się rąk, drżącego głosu lub przyspieszenia pulsu. Wszyscy to znamy, dotyka to nas dość często. Dla większości z nas jest to mało komfortowe. Rzadko myślimy o tym, że tą zależność czyli to jak mózg wpływa na ciało, można odwrócić i naszym ciałem wpłynąć na to co dzieje się w naszej głowie.  

Ten fenomen jest nazwany dwuczynnikową teorią emocji. Mówi nam o tym, że odczuwana emocja jest wynikiem naszej oceny sytuacji oraz interpretacji reakcji fizjologicznej. Czyli innymi słowy emocja w naszym mózgu tworzy się poprzez interpretację tego co się dzieje oraz to co dzieje z naszym ciałem w tej sytuacji. Te reakcje fizyczne są bardzo szybkie, np. jeszcze dobrze nie wiemy o co chodzi, a już nasze ciało może się spiąć bo wyczuje zagrożenie. 

Amerykański psycholog William James wysunął stwierdzenie, że emocje są zarówno wynikiem jak i przyczyną naszej ekspresji fizycznej. To w takim razie pytanie, które nas interesuje  brzmi: jak to wykorzystać na swoją korzyść? Czyli,jakie postawy ciała nasz mózg interpretuje w taki sposób,  by czuć się pewniej i obniżyć poziom stresu. Otóż są pewne uniwersalne i naturalne postawy zarówno w świecie zwierząt jak i ludzi, które można nazwać postawami mocy lub władzy. Są one wspólne dla wszystkich kultur, nawet ludzie niewidomi naturalnie przyjmują te postawy w chwilach zwycięstwa chociaż nigdy ich nie widzieli. Postawy mocy to ekspansywne, otwarte, zajmujące przestrzeń ułożenie

Ich przeciwieństwem są tak zwane pozy bezsilne kiedy kurczymy się w sobie, garbimy i spinamy. 

Profesor Amy Cuddy wraz z grupą swoich współpracowników przeprowadziła badanie, w którym sprawdzała, jak przyjęcie postawy mocy lub bezsilności wpływa na poczucie kontroli oraz poziom hormonów stresu i dominacji w organizmie. Na początku eksperymentu pobierano ślinę od uczestników, żeby zbadać ich wyjściowy poziom hormonów, następnie proszono o  przyjęcie danej  postawy mocy lub bezsilności na jedną lub dwie minuty. Pytano o ich gotowość do podjęcie ryzyka i ich poczucie kontroli, potem ponownie pobierano ślinę żeby zbadać hormony. Okazało się, że zaledwie dwuminutowe ułożenie ciała w danej postawie mocy wpływa na poziomu hormonu stresu, czyli kortyzolu oraz hormonu dominacji, czyli testosteronu w zaskakujący sposób. 

U osób przyjmujących postawę mocy poziom kortyzolu obniżał się o 20 procent a poziom testosteronu zwiększał się o 19 procent.  

U osób przyjmujących postawy bezsilności, kortyzol wzrastał o 17 procent a testosteron spadał o 10 procent. 

To fascynujące, jak krótka interwencja polegająca na przyjęciu takiej czy innej pozy może wpłynąć na to, czy czujesz się zestresowany i niepewny lub bardziej sprawczy, odważny i spokojny.  

Przeprowadzono szereg podobnym badań dotyczących mimiki twarzy, jak na przykład słynne eksperymenty z długopisem w zębach Sabbine Stepper  i Fritza Strack. Układano długopis w taki sposób, aby aktywował mięsień jarzmowy odpowiedzialny za radość. Przez samą stymulację mięśnia nastrój ludzi poprawiał się. Dowodzi to teorii mimicznego sprzężenia zwrotnego, czyli, że wyraz twarzy również może wpływać na odczuwane emocje. Inne badania pokazują, że wyprostowana sylwetka podczas chodzenia i zdecydowany ton głosu pełnią tą samą rolę. Jeśli wam mało, to kolejne badania Katarzyny Jakubowskiej i jej współpracowników wykazuje, że mimika wpływa nawet na percepcję zmęczenia.  

Skoro tyle badań o tym mówi, a można to zrobić w tak prosty sposób, marnotrawstwem byłoby nie skorzystać z tego, w tak ważnym momencie jakim jest matura i świadomie pomóc sobie wpłynąć, na własne samopoczucie i nastawienie, żeby lepiej się myślało i pisało czego życzymy wam z całego serca. 

Maja Broda

Ilustracje z książki Amy Cuddy: „Wstań” , wydawnictwo Znak